İnşaat projelerinde maliyet hesaplama ve SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) gün hesaplama işlemleri, hem işin mali boyutunu yönetmek hem de yasal yükümlülükleri yerine getirmek açısından kritik öneme sahiptir. İşte bu süreçlerde dikkat edilmesi gereken temel unsurlar:
Maliyet Hesaplama
- Malzeme Maliyetleri:
- İnşaat Malzemeleri: Beton, çimento, tuğla, demir, kum, çakıl gibi temel malzemelerin maliyetleri.
- Bitirme Malzemeleri: Boya, seramik, kapı, pencere gibi işin son aşamalarında kullanılan malzemeler.
- İşçilik Maliyetleri:
- Direkt İşçilik: İnşaat işçileri, ustalar, mühendisler gibi doğrudan inşaatta çalışan personelin maaşları.
- Dolaylı İşçilik: Yönetim ve denetim personelinin maliyetleri.
- Makine ve Ekipman Maliyetleri:
- Kiralama veya satın alma maliyetleri, yakıt, bakım ve onarım giderleri.
- Alt Yüklenici Maliyetleri:
- Belirli iş kolları için taşeron firmalarla yapılan anlaşmalar.
- Genel Giderler:
- Proje yönetim giderleri, sigorta, enerji, su, güvenlik gibi operasyonel maliyetler.
- Proje Süresi:
- Projenin toplam süresi ve bu süre boyunca yapılan harcamalar.
Özel bina inşaat işlerinde SGK’ya bildirilmesi gereken asgari işçilik miktarı, belirli kriterler ve oranlar üzerinden hesaplanır. Bu oranlar, inşaatın türüne, büyüklüğüne ve yapının niteliğine göre değişir. SGK, işçilik oranlarını belirlerken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan inşaat maliyet bedellerini dikkate alır.
Asgari İşçilik Oranları ve Hesaplama
SGK, her yıl bina türlerine göre farklı asgari işçilik oranları belirler. Örneğin, konut, ticari bina, sanayi tesisi gibi yapı türleri için farklı oranlar uygulanır. Bu oranlar, yapı ruhsatında belirtilen toplam inşaat maliyetine uygulanır.
Örnek Asgari İşçilik Oranları:
- Konut İnşaatları: %8
- Ticari Binalar: %10
- Sanayi Tesisleri: %12
Bu oranlar yıllık olarak güncellenebilir, bu nedenle güncel oranlar için SGK’nın resmi kaynaklarına başvurmak gereklidir.
Hesaplama Adımları
- İnşaat Maliyeti Tespiti:
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen inşaat birim maliyetleri üzerinden toplam inşaat maliyeti hesaplanır.
- Örneğin, bir konut inşaatı için toplam maliyet 1.000.000 TL olsun.
- Asgari İşçilik Oranının Uygulanması:
- İlgili yapı türüne ait asgari işçilik oranı uygulanır. Konut inşaatları için %8 oranını kullanacağız.
- Asgari işçilik tutarı: 1.000.000 TL x %8 = 80.000 TL
- SGK Prim Gün Sayısının Hesaplanması:
- Asgari işçilik tutarını, brüt asgari ücretin günlük tutarına bölerek toplam SGK prim gün sayısı hesaplanır.
- Örneğin, günlük brüt asgari ücret 333 TL ise (2024 yılı için tahmini değer):
- SGK prim gün sayısı: 80.000 TL / 333 TL ≈ 240 gün
Bildirim ve Ödeme
- Prim Bildirimi: İnşaat süresince SGK’ya belirli aralıklarla (genellikle aylık) prim gün sayıları ve tutarları bildirilmelidir.
- Prim Ödemesi: Hesaplanan prim tutarları, SGK’ya ödenmelidir. Ödemeler düzenli olarak yapılmazsa, işveren gecikme cezaları ve faizle karşılaşabilir.
Örnek Hesaplama
Diyelim ki, bir işveren 1.000.000 TL toplam maliyeti olan bir konut inşaatı yapıyor. Asgari işçilik oranı %8 olduğundan:
- Asgari işçilik tutarı: 1.000.000 TL x %8 = 80.000 TL
- Günlük brüt asgari ücret: 333 TL (varsayılan)
- SGK prim gün sayısı: 80.000 TL / 333 TL ≈ 240 gün
Bu durumda, işveren SGK’ya en az 240 prim gününü bildirmeli ve buna karşılık gelen prim tutarını ödemelidir.
Özet
Özel bina inşaat işlerinde SGK’ya bildirilmesi gereken asgari işçilik miktarı, yapı türüne göre belirlenen oranların, toplam inşaat maliyetine uygulanması ile hesaplanır. İşverenlerin, SGK’nın belirlediği asgari işçilik oranlarına ve ilgili mevzuata uygun olarak prim bildirimlerini yapması ve prim ödemelerini düzenli olarak gerçekleştirmesi gerekmektedir. Güncel oranlar ve uygulamalar için SGK’nın resmi kaynaklarına başvurulması önemlidir.
